فن به معنی راه و روش و تکنیک است و فن بیان را میتوان مجموعه ای از تکنیکها و روشهایی برشمرد که با فراگیری و بکارگیری آنها می توان به بیانی مناسب و موثر دست یافت. از آنجا که ما انسانها موجوداتی اجتماعی و ارتباطی هستم، بیان خوب لازمه ارتباط انسانی به شمار می رود. بیان خوب و موثر ابزاری برای پیشبرد اهداف در زندگی خانوادگی و حرفه ای می باشد.
مهارتی که مجهز شدن به آن لازمه ارتباطات موثر به شمار می آید و این امر بستگی به این دارد که تا چه اندازه از هنر سخن گفتن برخوردار باشیم و فن بیان خود را پرورش دهیم. فن بیان یعنی استفاده درست و بجا از تمامی ارکان ارتباط برای اینکه منظورمان را درست به مخاطب برسانیم. که هم شامل محتوای کلام و سخن است و هم به طرز ادای آن مرتبط می شود. یعنی هم حرف خوب بزنیم، حرفی که متناسب هر شخص و هر مکان و به اقتضای شرایط باشد و هم آن حرف سنجیده و مناسب را با رعایت اصول و قواعد سخن گفتن موثر بیان کنیم . وقتی مجهز به این دو تکنیک شدیم می توانیم هر کجا و هر زمان و در هر شراطی خوب حرف بزنیم و ارتباط مناسبی با اطرافیان برقرار کنیم.
تکنیک هایی که کمک می کند بیان خوبی داشته باشیم شامل: تلفظ درست و صحیح لغات، استفاده بجا از دستور زبان مانند رعایت مکث ها و تاکید ها، حذف تکه کلام های که از تاثیر گذاری کلام کم می کند مانند من من کردن و یا گفتن اِ زیاد در خلال صحبت، رسا و با صلابت حرف زدن، کنترل نفس و بدون تنش نبودن بیان، بدون حس و احساس نبودن بیان، بیش از اندازه سریع یا کند صحبت نکردن، لرزش یا خشدار نبودن صدا ، رعایت زبان بدن مناسب مانند نوع نگاه و حالت چهره و دیگر اجزای ارتباط غیر کلامی و میتوان گفت فن بیان خوب یعنی استفاده از همه اجزایی که کمک می کند پیام ما به درستی به مخاطب انتقال یابد.
کاربرد فن بیان: چرا فن بیان اهمیت دارد؟
فرقی نمیکند که دانشجو باشیم یا فارغ التحصیل، شاغل یا خانه دار، معلم و استاد یا شاگرد، کارمند یا رئیس در هر جایگاهی که باشید و هر شغل و موقعیتی که داشته باشیم بی نیاز از خوب و پسندیده صحبت کردن نیستیم. هر کدام از ما با قرار گرفتن در شرایط و در مقابل افراد مختلف، طرز بیان و نحوه سخن گفتمان متفاوت است. در خانه و با خانواده خود به گونه ای سخن می گوییم و در محل کار به گونه ای دیگر.
طرز صحبت با همکاران در محل کار با نحوه حرف زدن با دوستانمان تفاوت دارد حتی در خانواده هم با هر فرد به نحوه خاص و متفاوت از دیگران صحبت می کنیم و ممکن است برای صحبت با دوستانمان ادبیات خاصی بکار ببریم. خلاصه به تعداد افرادی که در اطرافمان هستند و به نحوی با آنها در ارتباط هستیم ، راه برای برقراری ارتباط و صحبت کردن وجود دارد. افرادی که به فن بیان خوبی دارند از این موضوع به نحو احسنت استفاده کرده و قادرند براحتی روی دیگران تاثیر مثبت گذاشته و در خانواده و جامعه به عنوان افراد جذاب، قابل احترام و موثر شناخته شوند افرادی که با بیان و کلام موثر خود در دل و جان مخاطب نفوذ کرده و از جایگاه ویژه ای برخوردارند.
در زندگی روزانه و در برقراری ارتباط با دیگران اولین نگرش و برداشت از انسان مربوط به سخن گفتن و نحوه گفتار است و محتوای صحبت و حرف ها شخصیت و نگرش انسان را مشخص می کند. یکی از مهمترین دلایل محبوبیت و موفقیت افراد اجتماعی موفق و آنهایی که به نحو تحسین برانگیزی ارتباط برقرار می کنند، شیوه صحبت کردن و فن بیانشان است. استفاده از کلمات مناسب، تن صدا، لحن و توجه به کلماتی که بر زبان می آورند. مجهز بودن به فن بیان خوب و بکارگیری درست این مهارت مهم ما را قادر می سازد نظرات خود را براحتی بیان کرده و از حق خود دفاع نماییم نه انیکه شخصی باشیم که بدون چون و چرا به سادگی هر سخن و عقیده ای را بپذیریم و تحت تاثیر دیگران باشیم.
فن بیان موثر بر نحوه استدلال کردن و تفکر انتقادی ما تاثیر بسزایی گذاشته و از این طریق راحت تر می توانیم نظرات مخالف خود را بیان کرده و دیگران را متقاعد کنیم که به حرف و عقیده ما احترام بگذارند. با مجهز شدن به فن بیان می توانیم افکار و عقاید خود را با بیانی واضح و روشن با دیگران به اشتراک گذاشته و از آنها دفاع کنیم و در صورت لزوم افراد را با خود همراه کنیم. در حیقیقت فن بیان خوب مانند جرقه ای است که ما را به حرکت وادار کرده و می تواند سکوی پرتاب ما باشد.
به نظر من فن بیان خوب یعنی خوب صحبت کنیم و صدایمان را موثرتر به گوش دیگران برسانیم، توانایی شنیدن و گوش دادن صدای دیگران را بدست آوریم که نتیجه آن انتقال درست پیام به دیگران بوده و همچنین توانایی دریافت پاسخ مناسب از جانب آنان. فن بیان خوب مهارتی لازم و ضروری بوده که کاربرد آن نه فقط محدود به تعاملات اجتماعی و کسب موفقیت های حرفه ای و کاری بوده بلکه مهمترین و اصلی ترین کارکرد آن در خانواده است. اینکه ما یاد بگیریم در ابتدا با خود و پدر و مادر و یا فرزندان و خانواده خود درست حرف بزنیم و منظورمان را به درستی بیان کنیم اصول شکل گیری هر گونه ارتباطی به شمار می رود.
مهارتی که متاسفانه از دوران تحصیل و مدرسه کمتر به آن بها داده شده. خلاصه اینکه از ماست که برماست. بگذریم بجای گله و شکایت انرژی و تلاشمان را وقف آموزش و تمرین کرده و برای این منظور از خودمان شروع کنیم. ابتدا دانش درست و اصولی حرف زدن و فن بیان خوب داشتن را بیاموزیم و پرورش دهیم و با بکارگیری آنها در زندگی خانوادگی و حرفه ای خود کیفیت بالاتری از تعاملات و ارتباطات را تجربه کنیم. در مقالات بعدی به این موضوع خواهیم پرداخت که چطور فن بیان خوب و موثری داشته باشیم و نقش آموزش در فن بیان موثر چیست. با ما همراه باشید. در پایان مطالعه مقاله "مهارتهای ارتباطی چیست؟" را به شما پیشنهاد می کنیم.
